معنای تقوا در قرآن
تقوا از مصدر وقایه و ریشه «و ق ی» و در لغت به معنای «حفظ کردن و نگاه داشتن از بدی و گزند» است. گفتهاند این کلمه در اصل «وقوی» بوده که واو آن به تاء تبدیل شده است. اسم فاعل آن، تَقی و مُتّقی به معنای «صاحب تقوا» است. واژه تقوا و کلمات هم خانواده آن در مجموع ۲۵۸ بار بصورت فعلی و اسمی در قرآن بکار رفته است که نشان از اهمیت این موضوع دارد.
کلمه اتقاء
باب افتعال این کلمه اتقاء میباشد و به دو معنی اتخاذ (فراهم کردن و تهیه کردن ابزار و وسیله صیانت و حفظ) و طلب (طلب حفظ و صیانت کردن) استفاده میشود.
بنابراین اولا باید امر ناگوار و ناپسند و هراس انگیز وجود داشته باشد و ثانیا حفظ و صیانت در برابر آن انجام شود. این امر ناگوار و ناشایست و هراس انگیز دو دسته میشود:
- نوع شرور و آفات مادی و محسوس (مانند: آتش، خار بیابان و …)
- امور معنوی ( مانند گناه، بی عدالتی، شرک، عذاب و قهر خدا)
مثلا در آیه ۸۱ سوره نحل به معنای حفاظ در برابر گرما استفاده شده است:
۞وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلالاً وَ جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الْجِبالِ أَکْناناً وَ جَعَلَ لَکُمْ سَرابيلَ تَقيکُمُ الْحَرَّ وَ سَرابيلَ تَقيکُمْ بَأْسَکُمْ کَذلِکَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْکُمْ لَعَلَّکُمْ تُسْلِمُونَ۞ qو ( نیز ) خداوند از آنچه آفریده است سایه هایی برای شما قرار داده و از کوه ها پناهگاه هایی و برای شما پیراهنهایی آفریده ، که شما را از گرما ( و سرما ) حفظ می کند و پیراهنهایی که به هنگام جنگ ، حافظ شماست این گونه نعمتهایش را بر شما کامل می کند ، شاید تسلیم فرمان او شوید! |
و در آبات ۲۴ سوره بقره و ۹ سوره حشر به معنای امور معنوی به کار برده شده است:
۞فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْکافِرينَ۞ پس اگر چنین نکنید- که هرگز نخواهید کرد- از آتشی بترسید که هیزم آن ، بدنهای مردم (گنهکار) و سنگها [ بتها ] است ، و برای کافران ، آماده شده است! |
آیه ۹ سوره حشر:
۞وَ الَّذينَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإيمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لا يَجِدُونَ في صُدُورِهِمْ حاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَلي أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ۞ و برای کسانی است که در این سرا [ سرزمین مدینه ] و در سرای ایمان پیش از مهاجران مسکن گزیدند و کسانی را که به سویشان هجرت کنند دوست می دارند ، و در دل خود نیازی به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمی کنند و آنها را بر خود مقدّم می دارند هر چند خودشان بسیار نیازمند باشند کسانی که از بخل و حرص نفس خویش باز داشته شده اند رستگارانند! |
متقین و متقون در قرآن
این کلمات در قرآن به دو معنا به کار برده میشود
- کسی که در برابر امور ناگوار ابزاری را استفاده کند مثلا در برابر عذاب خدا، ترک معصیت و اطاعت اوامر خدا را سپر خویش قرار دهد
- کسی که خواهان سلامت و حفظ خویش در برابر امر ناگوار است
وعده بهشت
در آیات بسیاری از قرآن وعده بهشت به متقین داده شده است.
۞إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ ۞(آیه ٣٤ قلم) ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﺍﻥ ﻧﺰﺩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺷﺎﻥ ﺑﺎﻏﻬﺎﻱ ﭘﺮ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﻬﺸﺖ ﺍﺳﺖ! ۞وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ۞ (آیه ۳۱ ق) (ﺩﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ) ﺑﻬﺸﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﺍﻥ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ، ﻭ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ! ۞وَزُخْرُفًا وَإِن كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ۞ (آیه ۳۵ زخرف) ﻭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺯﻳﻮﺭﻫﺎ; ﻭﻟﻲ ﺗﻤﺎم ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﻧﻴﺎﺳﺖ، ﻭ ﺁﺧﺮﺕ ﻧﺰﺩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﺍﻥ ﺍﺳﺖ! |
متقین و صبر
کلمه متقین در قرآن بارها با کلمه صبر به کار برده شده است که این نشان از درجهی اهمیت صبر دارد. به عبارت دیگر براساس آیات قرآن افراد متقین صبر دارند که عاقبت و سرانجام از آن متقین و پرهیزکاران است.
آیه ۴۹ سوره هود
۞تلْكَ مِنْ أَنبَاءِ الْغَيْبِ نُوحِيهَا إِلَيْكَ مَا كُنتَ تَعْلَمُهَا أَنتَ وَلَا قَوْمُكَ مِن قَبْلِ هَٰذَا فَاصْبِرْ إِنَّ الْعَاقِبَةَ لِلْمُتَّقِينَ۞ (هود ۴۹) ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺧﺒﺮﻫﺎﻱ ﻏﻴﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ (ﺍﻱ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ) ﻭﺣﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ; ﻧﻪ ﺗﻮ، ﻭ ﻧﻪ ﻗﻮﻣﺖ، ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺍ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧﺴﺘﻴﺪ! ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﻳﻦ، ﺻﺒﺮ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻛﻦ، ﻛﻪ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﺍﻥ ﺍﺳﺖ! |
آیه ۱۲۸ سوره اعراف
۞قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ۞ (اعراف ۱۲۸) ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﻗﻮم ﺧﻮﺩ ﮔﻔﺖ: «ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﻳﺎﺭﻱ ﺟﻮﻳﻴﺪ، ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﻴﺪ، ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺪﺍﺳﺖ، ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺍﺯ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ، ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ; ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎم (ﻧﻴﻚ) ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎﺭﺍﻥ ﺍﺳﺖ!» |
خداوند همراه و محب متقین
در قرآن کلمه متقین همراه مع و یحب نیز بکار رفته است که مثلا میگوید أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِين یا فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ. این به معنای این است که خداوند به همراه متقین است و آنها را دوست دارد. متقینی که کنترل ذهن و نفس میکنند و همیشه خود را در محضر خدا میبینند. در ادامه به عنوان مثال چند آیه که در آن متقین به همراه مع و یحب آمده است را ذکر کردیم:
آیه ۱۹۴ سوره بقره
۞الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ ۞ ﻣﺎﻩ ﺣﺮﺍم، ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﺎﻩ ﺣﺮﺍم! (ﺍﮔﺮ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ، ﺍﺣﺘﺮﺍم ﺁﻥ ﺭﺍ ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ، ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ، ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﻞ ﻛﻨﻴﺪ.) ﻭ ﺗﻤﺎم ﺣﺮﺍﻣﻬﺎ، (ﻗﺎﺑﻞ) ﻗﺼﺎﺹ ﺍﺳﺖ. ﻭ (ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ) ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻛﺮﺩ، ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺗﻌﺪﻱ ﻛﻨﻴﺪ! ﻭ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ (ﻭ ﺯﻳﺎﺩﻩ ﺭﻭﻱ ﻧﻨﻤﺎﻳﻴﺪ)! ﻭ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎﺭﺍﻥ ﺍﺳﺖ! |
آیه ۷۶ سوره آل عمران
۞بَلَىٰ مَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِ وَاتَّقَىٰ فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ۞ ﺁﺭﻱ، ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻭﻓﺎ ﻛﻨﺪ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﻱ ﭘﻴﺸﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ، (ﺧﺪﺍ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ; ﺯﻳﺮﺍ) ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ. |
آیه ۴ سوره توبه
۞إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَىٰ مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ۞( توبه ۴) ﻣﮕﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻛﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﻬﺪ ﺑﺴﺘﻴﺪ، ﻭ ﭼﻴﺰﻱ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﻖ ﺷﻤﺎ ﻓﺮﻭﮔﺬﺍﺭ ﻧﻜﺮﺩﻧﺪ، ﻭ ﺍﺣﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺷﻤﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻨﻤﻮﺩﻧﺪ; ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﺪﺗﺸﺎﻥ ﻣﺤﺘﺮم ﺑﺸﻤﺮﻳﺪ; ﺯﻳﺮﺍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﺩ. |
مثبت اندیشی متقین
یکی از مهمترین و زیباترین خصوصیتی که در قرآن در مورد متقین بیان شده است، خصوصیت مثبت اندیش بودن آنهاست. آنها آگاهانه تلاش میکنند به همه اتفاقات اطرافشان دید مثبت داشته باشند چون میدانند که مثبتاندیشی باعث ایجاد احساس خوب میشود و احساس خوب باعث اتفاقات خوب میشود. این خصوصیت در آیه ۳۰ سوره نحل به عالیترین حالت ممکن بیان شده است.
۞قِيلَ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا مَاذَا أَنزَلَ رَبُّكُمْ قَالُوا خَيْرًا لِّلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَلَدَارُ الْآخِرَةِ خَيْرٌ وَلَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِينَ۞ (ﻭﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ) ﺑﻪ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﺍﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ: «ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﻧﺎﺯﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟» ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ: «ﺧﻴﺮ (ﻭ ﺳﻌﺎﺩﺕ)» (ﺁﺭﻱ،) ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﻜﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ، ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﻴﻜﻲ ﺍﺳﺖ; ﻭ ﺳﺮﺍﻱ ﺁﺧﺮﺕ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ; ﻭ ﭼﻪ ﺧﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﺳﺮﺍﻱ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎﺭﺍﻥ! |
واژه اتَّقُوا الله
واژه اتَّقُوا الله در قرآن به مراتب تکرار شده است که بعضی از مفسرین گفتهاند اتَّقُوا لله با قبل و بعدش معنا پیدا میکند. به عنوان مثال در آیه ۱۲۳ سوره آل عمران گفته شده از خدا بپرهیزید تا از نصرت خدا محروم نشوید و شکر نعمت او را بجای آورید.
۞وَ لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَ أَنْتُمْ أَذِلَّةٌ فَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ۞ خداوند شما را در «بدر» یاری کرد ( و بر دشمنان خطرناک ، پیروز ساخت ) در حالی که شما ( نسبت به آنها ) ، ناتوان بودید. پس ، از خدا بپرهیزید (پس خویشتن را از نصرت خدا با سستی در جنگ محروم نسازید ) ، تا شکر نعمت او را بجا آورده باشید! |
در آیه ۱۳۰ و ۱۳۱ آل عمران نیز گفته شده است که اتقوالله کنید و ربا نخورید تا رستگار شوید.
۞يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا الرِّبَوا أَضْعافاً مُضاعَفَةً وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ۞ وَ اتَّقُوا النَّارَ الَّتي أُعِدَّتْ لِلْکافِرينَ ۞ ای کسانی که ایمان آورده اید! ربا ( و سود پول ) را چند برابر نخورید! از خدا بپرهیزید ، تا رستگار شوید! و از آتشی بپرهیزید که برای کافران آماده شده است! |
واژه تقی در قرآن
این واژه ۳ بار در قرآن بکار رفته و آن هم در آیات ۱۳، ۱۸ و ۶۳ سوره مریم بکار رفته است. تقی یعنی کسی که بسیار نگهبان و حافظ چیزی در برابر امور ناگوار و ناپسند است. در قرآن به معنی کسی که در برابر عذاب خدا یا نافرمانی و معصیت او بسیار نگهبان است
۞وَ حَناناً مِنْ لَدُنَّا وَ زَکاةً وَ کانَ تَقِيًّا۞ (۱۳) و رحمت و محبّتی از ناحیه خود به او بخشیدیم ، و پاکی ( دل و جان ) ! و او پرهیزگار بود! |
تقوا و قانون جهان هستی
تقوا یعنی رها شدن از هر پیشنهادی که تو را به نشانه بهشت یا جهنم میبرد
تقوا یعنی فقط او را بخواهی و پرهیز کنی جز او و دل نبندی به نشانه ای که مخلوق اوست چه بهشت باشد چه جهنم….
تقوا یعنی یک انرژی لطیف و بینهایت شوی
تقوا یعنی خود خود او شوی یعنی ملائک و روح را رد کنی و حجابها را بدری….که تکامل دارد…
تقوا یعنی پرهیز از خدا در معانی در باطن یعنی کنترل ذهن
تقوا یعنی اینکه هر وقت خواستی کاری کنی که نازیباست، کنترل ذهن کنی
تقوا یعنی هر موقع نیروی رب را در لحظه در خود احساس کردی و دیدی و فهمیدی نباید این کار و نیت را انجام دهی چون نازیباست کنترل ذهن کنی چون میدانییییی او میبیند یعنی او بصیر است
همانطور که دیدیم در معانی قرآن نوشتند از خداوند بپرهیزید. یعنی اینکه هر کجا نازیبابی دیدین ۱۰۰ درصد باید خودتان را و فرمان ذهنتون رو خیره و متمرکز کنید روی زیبایی این نیرو. یعنی سریع به یاد نیروی زیبای رب بیفتید و آگاهانه تمرکز کنید روی زیبایی ها. اگر این کار را نکنید فرمان کج میشود و وارد کالبد های نشانه های نازیبا میشوید .
نیروی رب همیشه در تمام نشانههایش جاری است و نیروی رب ((حق)) است. یعنی ((فرقان)) است. یعنی مثل نور است یعنی ۲ وجه دارد زیبا و نازیبا.
حالا یادت باشد که از خودت همیشه سوال کن تو کدام وجه را میبینی؟؟؟ وقتی تقوا و کنترل ذهن کنید شما به وجه زیبا یک مخلوق و نشانه خداوند نگاه میکنید.