مهارت های کنترل عصبانیت

عصبانیت و فوران نادرست خشم، برای ما و اطرفیانمان خسارات روحی، جسمی، مالی متفاوتی را به دنبال دارد. در این مقاله سعی داریم درخصوص موضوع راهکارهای کنترل عصبانیت صحبت کنیم.

تا انتها با ما همراه باشید.

عصبانیت ناشی از چیست؟

در علم روز روانشناسی عصبانیت یا خشم وضعیتی روانی‌ است که در گسترهٔ آزردگی اندک تا غضب شدید می‌گنجد.

چیزی که لازم است بدانیم این است که عصبانیت و خشم بد نیست، در واقع اگر عصبانیت سریع و به روش درست ابراز شود، مفید است. عصبانیت به ما کمک میکند تا عاقلانه تر فکر کنیم. با اینحال، فوران نادرست خشم (بروز ندادن آن به مدت طولانی، خودخوری یا از کوره در رفتن) خرابی به بار می آورد.

پس قبل از این که دیر شود و فوران نادرست خشم، برای ما و اطرفیانمان خسارات روحی، جسمی، مالی و … به دنبال داشته باشد، با ما همراه شوید تا در ادامه راهکارهای کنترل عصبانیت را دنبال کنیم.

عصبانیت ناشی از برخی باورهای نادرست ذهنی ماست؛ از جمله‌ی این باورها، این است که ما می‌توانیم دیگران را تغییر دهیم و یا دیگران باید شبیه به ما فکر و عمل کنند و همانطور که ما دوست داریم یا احساس خوبی به ما می‌دهد رفتار کنند. خب مسلّم است که این باورها منجر به عصبانیت می‌شود.

البته این باوری که در بالا عرض شد، می‌تواند در ذهن‌های مختلف باورهای گوناگونی باشد. پس ما می‌توانیم با جستجو در ذهن خود و یافتن باورهایی که باعث عصبانیت می‌شود، با توجه به راهکارهایی که در ادامه می‌آید کار کنیم و این باورها را اصلاح کنیم.

وقتی ما باورمان این است که بقیه می‌توانند تاثیری در زندگی ما بگذارند، عصبانی می‌شویم و داد و بی داد می‌کنیم. شاید حتی در خلوت عصبانی شویم که چرا دولت این کار را می‌کند؟ چرا پدرم این کار را انجام نمی‌دهد، چرا فلان شخص می‌خواهد من را تحقیر کند، چرا فلان استاد باعث شد من نتوانم موفق باشم. با این افکار مسلّم است عصبانی می‌شویم و همیشه بی حوصله هستیم.

یکی از تعاریف بسیار جالب و قشنگی که لا به لای متون مختلف به چشم می‌خورد، این است که زمانی‌که ما رفتاری را از شخصی مشاهده می‌کنیم و قوه ادراک ما بر طبق الگوهای قبلی که در موقعیت‌های مشابه قبل در ضمیر ناخودآگاه ما رفته، برچسب گذاری می‌شود. یعنی یک جمله از کسی می‌شنویم و قوه ادراکمان سریعاََ برچسب منفی یا مثبت روی آن قرار داده و موجب بروز احساس همسنگ با آن برچسب، مثل عصبانیت می‌شود.

راهکار آن چیست؟ بسیار ساده است! راهکار این است که دیگر نسبت به حرف‌ها و رفتارهایی که باعث عصبانیت ما می‌شود، برچسب نزنیم یعنی نسبت به آن رفتار، آگاهانه بی اعتنا باشیم و با صبوری در همان حالت بمانیم تا آرامش داشته باشیم و به خودمان بگوییم ما حق قضاوت هیچکس را نداریم. زمانی که آرامش داشته باشیم، راحتتر می‌توانیم حقمان را بگیریم یا صحبت کنیم. این کار را تا زمانی‌که آن موقعیت تمام شود ادامه می‌دهیم و بعد هم اصلا به آن فکر نمی‌کنیم.
در ابتدا ممکن است سخت به نظر برسد، اما زمانی که تبدیل به عادت شود، تاثیر آن‌را بیشتر و بیشتر حس می‌کنیم و نتایج فوق‌العاده‌ای را تجربه میکنیم. ما باید آگاهانه روی عزت نفسمان کار کنیم.

زمانی که از کسی عصبانی هستیم، بهترین کار این است که به دنبال اثبات حرف خود نباشیم. این را باید همیشه در ذهن داشته باشیم که نظر هر کسی برای خودش محترم است و نظر ما هم محترم. ولی نباید اصرار کرد که بخواهیم او حرفمان را قبول کند. پس بهتر است بیخیال شویم چون این ما هستیم که قانون را بلدیم. پس بهتر است سکوت کنیم، با احترام محل را ترک کنیم و با عبارات مثبت خود را ریکاوری نماییم.

همچنین در هنگام عصبانیت، باید به خودمان بگوییم “من باید حالم را خوب کنم تا اتفاقات خوب جذب زندگی من شوند” و به این فکر کنیم که با سرگرم شدن با چه کارهایی کمی حالمان بهتر می‌شود و مرحله به مرحله با کارهای شادتر خودمان را به احساس شادی برسانیم.

از دیگر کارهایی که برای کنترل خشم بسیار خوب و مفید است، این است که تنها صبر داشته باشیم و هیچ کاری انجام ندهیم. فقط صبور باشیم و به این فکر کنیم که چرا خشمگین هستیم تا جواب را پیدا کنیم و بتوانیم خود را آرام کنیم.
یکی از موثرترین روش‌ها این است که در زمان خشم به خودمان بخندیم، آنقدر بخندیم تا بدنمان سرشار از انرژی مثبت شده و انرژی منفی خشم را از خودمان خارج کنیم.

آموزش پیشنهادی

قانون بخشش

قانون بخشش قانون بخشش این‌گونه عمل می‌کند که اگر کسی چیزی را به دیگران ببخشد،…

مشاهده آموزش

۱- ورزش کردن

فعالیت جسمی به ما کمک می‌کند که عصبانیتمان مدت کوتاه‌تری داشته باشد. با افزایش توان جسمی قدرت غلبه ما بر عصبانیت بیشتر می‌شود.

۲- نوشتن

کلماتی که موقع عصبانیت بیان می‌کنیم را روی کاغذ نوشته و سعی کنیم دیگر هنگام مشاجره و عصبانیت آن‌ها را تکرار نکنیم.

۳- تفکر

در مراحل شدید عصبانیت بهتر است از مواجهه با فردی که از دست او عصبانی هستیم دور شده و در مقابل او قرار نگیریم. به جای این چند لحظه به خود فرصت بدهیم تا آرام شده و در مورد روش‌های ابراز عصبانیت کمی فکر کنیم.

۴- جلوگیری از خالی شدن خشم

این یک باور غلط اجتماعی است که می‌گویند بیرون ریختن غضب و خشم و عصبانیت همیشه بهترین راه احساس راحتی است. خالی کردن خود با فریاد و عصبانیت می‌تواند باعث بروز مشکلات بیشتر شود به جای اینکه آن‌ها را حل کند، این کار می‌تواند روابط بین افراد را بدتر کرده و شیوه خوبی برای الگو بودن برای کودکان نیست.

۵ -حرف زدن به جای داد زدن

در مورد چیزی که داریم می‌گوییم کمی فکر کنیم و صدای‌مان را بلند نکنیم. در مورد چیزی که ما را عصبانی کرده با آرامی توضیح دهیم و سعی کنیم قبل از اینکه پاسخ بدهیم، به آنچه فرد مقابلمان هم می‌گوید گوش کنیم.

۶- تنوع را از یاد نبریم

اگر می‌بینیم که ترافیک و شلوغی خیابان‌ها ما را عصبانی می‌کند، از وسیله دیگری به غیر از اتومبیل خود برای رفت و آمد استفاده کنیم یا اگر امکان دارد مکان زندگی خود را نزدیک محل کارمان انتخاب کنیم.

۷- تفکر درخصوص فواید و مضرات عصبانیت

بعد از اینکه عصبانیت‌مان فروکش کرد با خود فکر کنیم این عصبانیت چه فوایدی برای من و فرد مقابل داشت؟ آسیب‌ها و اثرات منفی آن روی من و دیگری چه‌قدر بود؟ آیا مشکل را برطرف کرد؟

۸- استفاده از مهارت حل مشکل

با خود فکر کنیم و راه‌حل‌های دیگری را به غیر از عصبانیت برای حل مشکل پیدا کنیم.

۹- توجه کردن به نکات مثبت هر موقعیت

گاهی باید به جای عصبانی شدن به جنبه‌‌های مثبت وضعیت کنونی توجه کرد تا احساس بد ما کم کم، کمرنگ شوند.

۱۰- اندیشیدن نسبت به سلامت خودمان

عصبانیت موجب افزایش هورمون استرس و عصبانیت در بدن ما می‌شود که این خود موجب افزایش فشار خود ما می‌شود. پس بگذاریم با آرامش مشکلات برطرف شود، چرا که عصبانیت‌های طولانی مدت و شدید سلامت قلب ما را هم به خطر می‌اندازد.