12 دستورالعمل مهم علامه طباطبایی برای خودسازی

لازمه بسیاری از کارهایی که ما در زندگی دنیا و آخرت خود به آن نیاز داریم، خودسازی می‌باشد. زمانی که ما بتوانیم روحمان را قوی نماییم، قادر به انجام کارهای بسیار بزرگی خواهیم بود که فواید بسیار بزرگی را برای زندگی ما در پی خواهد داشت. فوایدی که عبارتند از:

1. تقویت قوای روحی:
   خودسازی با روح و نفس انسان رابطه مستقیمی دارد و در واقع می‌توانیم هدف خودسازی را به معنای متعالی ساختن روح در نظر بگیریم. پس این اولین و مهم‌ترین فایده خودسازی می‌باشد. همانطور که می‌دانید، تمامی ارزش‌های اخلاقی را می‌توانیم متناسب با قدرت و پاکی روح بدانیم. به همین دلیل، داشتن روحی متعالی، سبب مقاومت انسان در برابر مشکلات شده و اینگونه فرد به سمت جلو حرکت می‌کند. پس با متعالی‌سازی روح و تقویت نفس، شما قادر به انجام کارهای بزرگی خواهید بود.
2. رسیدن به اهداف:
   از شاخصه‌های اصلی خودسازی، هدف‌گذاری صحیح است. رسیدن به اهداف نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، سخت‌کوشی و زحمت زیاد است، در نتیجه جسم و روح ضعیف قادر به تحمل این سختی‌ها نبوده و هیچگاه زحمت برنامه‎‌ریزی و عمل به این اهداف را به خود نخواهد داد. انسان‌های خودساخته به خوبی ارزش زمان را می‌دانند و برای رسیدن به اهداف خود تلاش می‌کنند. پس این دومین فایده از فواید بیشمار خودسازی است که می‌توان آن را به “رسیدن به اهداف” نسبت داد.
3. شکوفا شدن استعدادها:
   همه‌ی انسان‌ها دارای استعدادهایی هستند که شکوفا شدن این استعدادها، نیازمند شناخت خود و موضوع مهم خودسازی می‌باشد. یکی از مهم‌ترین استعدادهای هر انسان و هدف خلقت او، شناخت خداوند است، ولی این شناخت چه زمانی مقدور است؟ این موضوع زمانی محقق می‌شود، که هر شخص ابتدا خودش را بشناسد و سپس بوسیله خودسازی، به مرحله‌ای از فهم دست یابد که قادر به شناخت بهتر خداوند نیز باشد. پس برای شناخت استعدادهای خود که مهم‌ترین آن، شناخت خداوند می‌باشد، باید خودسازی را در برنامه‌های زندگی خود بگنجانید.
4. رسیدن به مقام واقعی انسانیت:
   صفاتی همچون زیبایی و رشد فیزیکی در گیاهان موجود است و صفاتی همچون قدرت بدنی، تولید مثل و غیره نیز در حیوانات وجود دارد که نمی‌تواند خاص انسان باشد. پس همواره یک سوال بسیار مهم وجود دارد و آن این است که چه چیزی انسان را از دیگر موجودات متمایز می‌نماید؟ انسان‌ها همواره دارای کمالاتی همچون تفکر و عقل بوده و این دو ابزار، قابلیت رسیدن به خداوند را برای ما فراهم کرده است و همین ابزار سبب می‌شود انسان بتواند انسانیت را معنا نموده و از محدوده گیاهان و حیوانات و دیگر جانداران بالاتر برود. این انسانیت در گرو داشتن روحی پاک می‌باشد و این روح نیاز به خودسازی دارد. پس برای دستیابی به مقام واقعی انسان باید خودسازی را جزء اصلی زندگی خود قرار دهیم.
5. از بین رفتن رذائل اخلاقی:
   بسیاری از رذائل اخلاقی که در انسان‌ها مشاهده می‌شود، ناشی از عدم خودسازی می‌باشد. انسان‌های خودساخته هرگز خود را به مسائل پست و کم‌ارزش آلوده نکرده چرا که دارای روحی قوی می‌باشند و عزت نفس بالای این افراد، سبب پیشگیری از آلودگی‌های ایشان می‌شود. هر شخص با خودسازی می‌تواند جلوی بسیاری از رذائل اخلاقی را گرفته و از آن‌ها نیز دوری نماید. 
6. توانایی مبارزه با لذت‌های زودگذر:
   یکی از موانعی که همواره جلوی پیشرفت‌های دنیوی و اخروی ما را می‌گیرد، مشغول شدن به لذت‌های زودگذر است. لذت‌های زودگذری که وقت و توان انسان را گرفته و سبب از دست رفتن تمرکز انسان‌ها می‌شود. از مهم‌ترین دلایل مبتلا شدن به این لذت‌های زودگذر، عدم توجه به خود و ضعیف بودن نفس و روح است. پس اگر یک شخص بتواند با یک برنامه منظم خودسازی را دنبال نماید، این لذت‌های کوچک و زودگذر برای او بی‌اهمیت شده و به شکل خودکار، آن‌ها را از زندگی خود حذف می‌نماید. پس دیگر فایده مهم خودسازی را می‌توان توانایی و قدرت مبارزه با لذت‌های زودگذر دنیوی دانست.
7. کسب توانایی کمک‌رسانی به دیگران:
   افرادی قادر به مربی و استاد شدن هستند که در مسیر مورد نیاز شاگردان قدم برداشته باشند و آن مسیر را طی نموده باشند. در زمینه اصلاح دیگران و یا کمک به دیگران نیز این موضوع صادق بوده و زمانی که شخصی به اصلاح خود نپرداخته باشد، نمی‌تواند در اصلاح دیگران نیز کمک نماید. همواره افراد خودساخته به شکل بهتری به دیگران کمک می‌نمایند.
8. تعالی و رشد جامعه:
   از آنجایی که تعالی یک جامعه در گرو تعالی افراد آن جامعه می‌باشد، زمانی که اکثریت یک جامعه، شامل شخصیت‌های خودساخته باشد، بدون شک، رشد و تعالی جامعه در بالاترین حد خود خواهد بود. زمانی که اکثر افراد جامعه دارای خصوصیاتی همچون مسئولیت‌پذیری، دوری از پلیدی و غیره باشند، از چنین جامعه‌ای جز رشد و تعالی چیزی انتظار نمی‌رود. پس رشد و تعالی جامعه را می‌توان از دیگر فواید خودسازی دانست.