گوشت حرام در قرآن

گوشت حرام در قرآن ۱

در این مقاله، آگاهی زیبایی در مورد گوشت حرام در آیات قرآن رو با شما دوستان عزیزم به اشتراک میذارم. ما می‌دونیم که غذا خوردن بر تمام اعضای بدن مخصوصا بر ذهن و قلب و روح انسان تأثیر بسیار زیادی دارد به همین دلیل این اصل در آیات مختلف قرآن بیان شده و غذاهای حلال و حرام مشخص شده‌اند.
اگر به آیه‌های طعام در قرآن توجه کنیم می‌بینیم که موارد مختلفی بیان شده، مثلا جایی میگه باید خورد، جایی میگه باید امساک کرد، جایی میگه باید اطعام کرد و بخشید، جایی میگه نباید بخل داشت، و الی آخر چون همه و همه در زندگی ما تأثیرگذار هستند. انسان با غذای پاک، طیب و طاهر سعادتمند می‌شود و با غذای ناپاک و حرام شقاوتمند می‌شود.

خداوند در قرآن بسیار زیبا و کامل احکام متفاوت رو برای ما بیان کرده که یکی از این احکام گوشت‌های حرام است. در ادامه، آیاتی که در این مورد است رو ذکر کردیم و توضیح دادیم که شما هم از این آگاهی زیبا بهره ببرید.

1- آیه 173 سوره بقره

۞ إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللَّهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ۞

خداوند ، تنها ( گوشت ) مردار ، خون ، گوشت خوک و آنچه را نام غیرِ خدا به هنگام ذبح بر آن گفته شود ، حرام کرده است. ( ولی ) آن کس که مجبور شود ، در صورتی که ستمگر و متجاوز نباشد ، گناهی بر او نیست ( و می تواند برای حفظ جان خود ، در موقع ضرورت ، از آن بخورد ) خداوند بخشنده و مهربان است.

در این آیه خیلی جالب در مورد حرام بودن گوشت مردار، خون، گوشت خوک و گوشتی که با نام غیر خدا ذبح شده است (أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللَّهِ) صحبت می‌کند.

به نظر بنده، از آنجائیکه خدا همیشه می‌خواد به بنده‌هاش آسون بگیره و زندگی براشون راحت باشه، خیلی شفاف و واضح گفته که گوشتی حرام است که با نام غیر خدا ذبح شده باشه مثلا با نام فلان بت یا فلان فرد یا فلان پادشاه ذبح شده باشد. پس عملا نیازی به سخت‌گیری بیش از حد ما نیست، چون خدایی که قوانین جهان هستی رو تنظیم کرده، خیلی واضح و شفاف این قانون رو به ما یادآوری میکنه.

در ادامه آیه هم میگه که اگر مجبور شدید و نه از روی ستمگری و تجاوز، بر شما گناهی نیست چون خداوند غفور و رحیم است و از نیت درونی شما آگاه است که از سر اجبار و برای زنده ماندن اینکار کردید. پس بازم می‌بینیم که خدا اصلا نمی‌خواد به ما سخت بگیره و بنای جهان رو بر آسانی و راحتی بنده‌هاش قرار داده است.

جالب‌تر و مهم‌تر از همه اینه که آیاتی با این مضمون نه تنها یکبار بلکه چندبار در قرآن تکرار شده است.

2- آیه 3 سوره مائده

۞ حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَٰلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ۞

گوشت مردار ، و خون ، و گوشت خوک ، و حیواناتی که به غیر نام خدا ذبح شوند ، و حیوانات خفه شده ، و به زجر کشته شده ، و آنها که بر اثر پرت شدن از بلندی بمیرند ، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند ، و باقیمانده صید حیوان درنده- مگر آنکه ( بموقع به آن حیوان برسید ، و ) آن را سرببرید- و حیواناتی که روی بتها ( یا در برابر آنها ) ذبح می شوند ، ( همه ) بر شما حرام شده است و ( همچنین ) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه های تیر مخصوص بخت آزمایی تمام این اعمال ، فسق و گناه است- امروز ، کافران از ( زوال ) آیین شما ، مأیوس شدند بنا بر این ، از آنها نترسید! و از ( مخالفت ) من بترسید! امروز ، دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین ( جاودان ) شما پذیرفتم- امّا آنها که در حال گرسنگی ، دستشان به غذای دیگری نرسد ، و متمایل به گناه نباشند ، ( مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند ) خداوند ، آمرزنده و مهربان است.

در این آیه بصورت کامل و مفصل مواردی که گوشت حرام است رو بیان کرده که دیگر مردم سوالی نداشته باشند و بدونند که فقط در این حالت‌ها گوشت حرام است.

در آغاز سوره مائده اشاره به حلال بودن گوشت چهارپایان به استثناى آنچه بعدا خواهد آمد شده این آیه در حقیقت همان استثناهایى است که وعده داده شد، در اینجا حکم به تحریم یازده چیز شده است.

  1. مردار (حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةُ)
  2. خون (وَ الدَّمُ)
  3. گوشت خوک (وَ لَحْمُ الْخِنْزِیرِ)
  4. حیواناتى که به غیر نام خدا ذبح شوند (وَ ما أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ)
  5. حیواناتى که خفه شده باشند (وَ الْمُنْخَنِقَةُ)
  6. حیواناتى که با شکنجه و ضرب، جان بسپارند و یا به بیمارى از دنیا بروند (وَ الْمَوْقُوذَةُ)
  7. حیواناتى که بر اثر پرت شدن از بلندى بمیرند (وَ الْمُتَرَدِّیَةُ)
  8. حیواناتى که به ضرب شاخ مرده باشند (وَ النَّطِیحَةُ)
  9. حیواناتى که بوسیله حمله درندگان کشته شوند (وَ ما أَکَلَ السَّبُعُ). سپس به دنبال تحریم موارد فوق میگه: «اگر قبل از آن که این حیوانات جان بسپرند به آن‌ها برسند و آن‌ها را سر ببرند، حلال خواهد بود» (إِلَّا ما ذَکَّیْتُمْ).
  10. حیوان‌هایى که روى بتها یا در برابر آنها ذبح شوند همگى بر شما حرام است» (وَ ما ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ). در زمان جاهلیت بت ‏پرستان سنگ‌هایى در اطراف کعبه نصب کرده بودند که شکل و صورت خاصى نداشت، آن‌ها را «نصب» می‌نامیدند در مقابل آن‌ها قربانى می‌کردند و خون قربانى را به آن‌ها می‌‏مالیدند، و فرق آن‌ها با بت همان بود که بتها همواره داراى اشکال و صور خاصى بودند اما «نصب» چنین نبودند.
  11. نوع دیگرى از حیواناتى که تحریم آن در آیه آمده آن‌هاست که بصورت «بخت‏ آزمایى و قمار» ذبح و تقسیم می‌شود (وَ أَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلامِ). مثلا در قدیم اینگونه بوده است که ده نفر با هم شرط بندى می‌‏کردند و حیوانى را خریدارى و ذبح نموده سپس ده چوبه تیر، که روى هفت عدد از آن‌ها عنوان «برنده» و سه عدد عنوان «بازنده» ثبت شده بود در کیسه مخصوصى می‌ریختند و به صورت قرعه کشى آنها را به نام یکی از آن ده نفر بیرون می‌‏آوردند، هفت چوبه برنده به نام هر کس می‌افتاد سهمى از گوشت برمی‌داشت، و چیزى در برابر آن نمی‌‏پرداخت، ولى آن سه نفر که تیرهاى بازنده را دریافت داشته بودند، باید هر کدام یک سوم قیمت حیوان را بپردازند، بدون این که سهمى از گوشت داشته باشند، این چوبه‌‏هاى تیر را «ازلام» مى‏‌نامیدند، اسلام خوردن این گوشتها را تحریم کرد، نه به خاطر این که اصل گوشت حرام بوده باشد، بلکه به خاطر این که جنبه قمار و بخت‏‌آزمایى دارد. روشن است که تحریم قمار و مانند آن اختصاص به گوشت حیوانات ندارد، بلکه در هر چیز انجام گیرد ممنوع است و آیات مربوط به آن را در مقاله قمار در قرآن ذکر کرده‌ام.
    و در پایان براى تأکید بیشتر روى تحریم آن‌ها مى‏‌فرماید: «تمام این اعمال فسق است و خروج از اطاعت پروردگار» (ذلِکُمْ فِسْقٌ).

در ادامه آیه باز هم خدا میگه ای بنده من بازم اگر مجبور بودی و گرسنه بودی اشکال نداره از این مواردی که حرام اعلام کردم، استفاده کنی چون من غفور و رحیم هستم. چقدر این خدای ما عزیز و مهربونه که هوای مارو همه جا داشته و دارد.

3- آیات 118 و 119 سوره انعام

فَکُلُوا مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ إِنْ کُنْتُمْ بِآياتِهِ مُؤْمِنينَ ۞ وَ ما لَکُمْ أَلاَّ تَأْکُلُوا مِمَّا ذُکِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ قَدْ فَصَّلَ لَکُمْ ما حَرَّمَ عَلَيْکُمْ إِلاَّ مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ وَ إِنَّ کَثيراً لَيُضِلُّونَ بِأَهْوائِهِمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدينَ ۞

از ( گوشت ) آنچه نام خدا ( هنگام سر بریدن ) بر آن گفته شده ، بخورید ( و غیر از آن نخورید ) اگر به آیات او ایمان دارید! (118) چرا از چیزها [ گوشتها ] یی که نام خدا بر آنها برده شده نمی خورید؟! در حالی که ( خداوند ) آنچه را بر شما حرام بوده ، بیان کرده است! مگر اینکه ناچار باشید ( که در این صورت ، خوردن از گوشت آن حیوانات جایز است. ) و بسیاری از مردم ، به خاطر هوی و هوس و بی دانشی ، ( دیگران را ) گمراه می سازند و پروردگارت ، تجاوزکاران را بهتر می شناسد. (119)

نحوه بیان خدا در این دو آیه با دیگر آیاتی که در مورد گوشت حرام آمده کمی متفاوت است که باید به نکات مهم آن‌ها توجه کرد:

  1. غذا و خوراك مؤمن بايد جهت الهى داشته باشد. «فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ»
  2. نام خداوند، مُهر جواز مصرف و پروانه‌ى استفاده از گوشت حيوانات قابل مصرف است. فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ‌ …
  3. براى تحكيم پايه‌هاى توحيد، از هر فرصتى، حتّى ذبح حيوان بايد استفاده كرد. آرى؛ توحيد، تنها يك مسأله‌ى ذهنى نيست. «فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ». به عبارت دیگر تمام آثار شرک باید برچیده شود، در آیات گذشته با بیانات گوناگونى حقیقت توحید، اثبات و بطلان شرک و بت‏پرستى آشکار گردید.
  4. تغذيه‌ى حلال و التزام به احكام، شرط ايمان است. «إِنْ كُنْتُمْ بِآياتِهِ مُؤْمِنِينَ»
  5. علاوه بر این جمله “وقد فصّل لکم ما حرم علیکم” می‌گوید که حرام‌ها پیش از این گفته شده‌اند و با توجه به آنچه براساس نزول آیات قرآن می‌دانیم، آیه 115 سوره نحل تنها آیه‌ای است که قبل از این آیه آمده و حرام‌ها را بیان کرده است. در آیات سوره بقره و مائده هم که بعد از آیات سوره مائده نازل شده، ذبح شده به نام غیر خدا را حرام دانستند.
  6. اصل و قانون كلّى در خوردنى‌ها، حلال بودن است و هر چه حرام باشد، خداوند بيان مى‌كند. «فَصَّلَ لَكُمْ ما حَرَّمَ»
  7. احكام اسلام، بن‌بست ندارد. «إِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ»
  8. اضطرار، تكليف را ساقط مى‌كند. «إِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ»

4- آیه 145 سوره انعام

۞ قُل لَّا أَجِدُ فِي مَا أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَىٰ طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلَّا أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ۞

بگو: «در آنچه بر من وحی شده ، هیچ غذای حرامی نمی یابم بجز اینکه مردار باشد ، یا خونی که ( از بدن حیوان ) بیرون ریخته ، یا گوشت خوک- که اینها همه پلیدند- یا حیوانی که به گناه ، هنگام سر بریدن ، نام غیر خدا [ نام بتها ] بر آن برده شده است.» اما کسی که مضطر ( به خوردن این محرمات ) شود ، بی آنکه خواهان لذت باشد و یا زیاده روی کند ( گناهی بر او نیست ) زیرا پروردگارت ، آمرزنده مهربان است.

در این آیه محرماتى را یاد مى کند که در آیات دیگر هم همین‌ها را یاد کرده است. فقط بعضى از آن‌ها را توضیح بیشتری مى‌دهد. مثلا خون را توضیح داده که خون بیرون ریخته شده حرام است و گوشت خوک را توضیح داده که پلید است، سپس حرام بودن فسق را بیان کرده و آنگاه فسق را به نحو عطف بیان توضیح داده است: فسق آن چیزى است که با نام غیر خدا ذبح شود.

تکرار و تاکید خدا در این آیه که به پیامبر میگه بگو: فقط مردار، خون، گوشت خوک و حیوانی که به نام غیر خدا ذبح شده باشه حرام است. اما بازهم در ادامه آیه میگه اگر اضطرار پیدا کردی به خودت سخت نگیر و استفاده کن چون خداوند غفور و رحیم هست.

5- آیه 115 سوره نحل

۞ إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ۞

خداوند ، تنها مردار ، خون ، گوشت خوک و آنچه را با نام غیر خدا سر بریده اند ، بر شما حرام کرده است امّا کسانی که ناچار شوند، در حالی که تجاوز و تعدّی از حدّ ننمایند ، ( خدا آنها را می بخشد چرا که ) خدا بخشنده و مهربان است.

براساس آنچه می‌دانیم، آیه 115 سوره نحل اولین آیه‌ای است که به پیامبر درباره چهار حرام‌ (مردار، خون، گوشت خوک و ذبح برای غیر خدا) گفته شده است و بعد بدلیل اهمیت موضوع در آیات دیگر تکرار شده است.

یکی از موضوعات مهم در این آیات دعوت به توحید و یکتاپرستی و مبارزه با شرک هست. خداوند گوشتی که به نام غیر خدا ذبح شود را در کنار گوشت خوک، خون و مردار قرار داده است. یعنی خدای مهربون حتی در مورد غذاهایی که ما استفاده می‌کنیم، میگه شرک نداشته باشید که اگر گوشتی رو برای غیر از من کشتید حرامه و حتما اثرات بسیار بدی در وجود شما می‌گذارد.

چون مهمترین و اساسی‌ترین اصل جهان هستی یکتاپرستی هست و ما باید سعی کنیم هر لحظه و هر ثانیه مراقب افکار و اعمالمون باشیم و در هر کاری فقط و فقط خدارو ببینیم و نه اینکه شرک داشته باشیم و بنده‌های خدارو که همشون به خدا نیازمند هستند رو در ذهنمون بزرگ کنیم. تنها بی‌نیاز عالم رب و پروردگار ماست که از رگ گردن به ما نزدیکتره و صدامون رو می‌شنوه و مواظب ماست.

موضوع دیگری که بهتر است در این مقاله به آن اشاره نمود اصل اعتدال در خوراک و حتی کم خوردن توصیه شده است. چون فردی که میخواهد در مسیر سلوک الی الله قدم بردارد باید از لذات دنیوی در حد اندک بهره بگیرد. چراکه پرداختن زیاد به جسم و دنیا به منزله کاهش روح می‌باشد.

براتون آرزوی بهترین‌هارو دارم ❤ ????.

موفق باشید ✌️????.

سجاد محمدزاده

 

اشتراک گذاری

مطالب مرتبط با این مقاله را نیز بررسی کنید

دیدگاهتان را بنویسید

*

code

پیشنهاد ما به شما
×