در این مقاله به تحقیق و بررسی کلمات شراب و قمار در آیات قرآن می‌پردازیم و شمارو با یکی دیگه از آگاهی‌های خدای عزیزم آشنا می‌کنم. کلمه الْخَمْرِ به معنای شراب در قرآن ۶ بار تکرار شده است که از این ۶ بار، سه بار قبل کلمه الْمَيْسِرِ به معنای قمار آمده است. جالب اینجاست که کلمه الْمَيْسِرِ فقط همین ۳ بار در قرآن آمده است. به دلیل اهمیت این موضوع در تمام جهان هستی و اثرات آن در ادامه به شرح این آیات می‌پردازم.
1- آیه 219 سوره بقره
| ۞ يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ ۞
ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺮﺍﺏ ﻭ ﻗﻤﺎﺭ ﺍﺯ ﺗﻮ ﻣﻰ ﭘﺮﺳﻨﺪ، ﺑﮕﻮ : ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭ ، ﮔﻨﺎﻫﻲ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﺳﻮﺩﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩم ﺍﺳﺖ ، ﻭ ﮔﻨﺎﻩ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ . ﻭ ﺍﺯ ﺗﻮ ﻣﻰ ﭘﺮﺳﻨﺪ : ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻛﻨﻨﺪ ؟ ﺑﮕﻮ : ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ . ﺧﺪﺍ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺁﻳﺎﺗﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻴﺪ. |
در این آیه کلمه الْخَمْرِ و الْمَيْسِرِ (شراب و قمار) در کنار هم بکار برده شدند جالبه که هر دو با الف و لام آمده است یعنی برای همه شناخته شده است. در ادامه آیه گفته شده که در این دو اولا گناه بزرگی است و دوما سودهایی در آن است اما در ادامه میگه گناه هر دو از سودشان بیشتر است. خیلی واضح و شفاف خدا گفته که هرچقدر هم سود کنید بازم گناهش بیشتره. گناهش بیشتره یعنی ضررش برای ما بیشتره و مسلما تاثیرات منفی این دو در زندگی ما بیشتره. در این آیه از کلمه “اثم” استفاده شده است که به کارى گویند که انسان را در انجام کارهاى خیر کُند و سست کند.
جالب ادامه آیه است که خداوند در مورد انفاق صحبت میکنه که به نظر من خدا اینجا گفته در انفاق سودهای بسیاری است که بهتر و پاکیزه‌تر از سودهای قمار است. چون در قرآن پشت سر هم اومدن مطالب حتما یک دلیل خاص و مهمی داره. “عفو” در لغت علاوه بر گذشت و آمرزش به معناى حدّ وسط، مقدار اضافى، و بهترین قسمت مال آمده است و هر یک از این معانى نیز با آیه سازگار است و ممکن است مراد از عفو، همهى این معانى باشد. یعنى اگر خواستید انفاق کنید، هم مراعات اعتدال را نموده و همهى اموالتان را یکجا انفاق نکنید تا خود نیازمند نشوید و هم در موقع انفاق، از بهترین اموال خود بدهید. در مورد انفاق در فایل قانون بخشش توضیحات فراوانی را ارائه کردم.
۲. آیه ۹۰ سوره المائده
| يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ۞
ای کسانی که ایمان آورده اید! شراب و قمار و بتها و ازلام [ نوعی بخت آزمایی ] ، پلید و از عمل شیطان است ، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید! |
در این آیه روی صحبت خداوند با مومنان است چون نمیگه “یا ایها الناس” و میگه “یا ایها الذین آمنو” یعنی ای کسانی که ایمان آوردید توجه کنید. شراب و قمار در این آیه در کنار بتها و چوب‌های بخت‌آزمایی (ازلام) اومده یعنی همه در یک سطح و همه از شیطان هستند. آخر آیه هم میگه شماهایی که ایمان آوردید توجه کنید که از آنها دوری کنید تا رستگار شوید. واقعا بسیار زیبا و عالی و شفاف خدای عزیز و مهربون، عامل رستگاری ما رو چه در این دنیا و چه در آخرت دوری از اینها بیان کرده است.
۳. آیه ۹۱ سوره مائده
| إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ ۞
ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺎ ﺷﺮﺍﺏ ﻭ ﻗﻤﺎﺭ، ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻤﺎ ﺩﺷﻤﻨﻲ ﻭ ﻛﻴﻨﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ، ﻭ ﺍﺯ ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﻭ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﺎﺯﺗﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ; ﺁﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻱ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﻛﺮﺩ؟ |
بدلیل اهمیت موضوع شراب و قمار خداوند در آیه 91 سوره مائده، دوباره این دو کلمه رو تکرار کرده است و خیلی زیبا دلیل بد بودن اینهارو برای ما بیان میکنه که شراب و قمار رو شیطان خیلی دوست داره چون در میان شما دشمنی و کینه می‌اندازد. مهمتر از همه از ذکر خدا و الصلاه مارو باز میداره! حتی در آیه‌ی 43 سوره نسا هم خداوند میگه که در هنگام مستی به صلاه و نماز نزدیک نشوید تا بدانید چه می‌گویید:
| يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکاري حَتَّي تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلاَّ عابِري سَبيلٍ حَتَّي تَغْتَسِلُوا وَ إِنْ کُنْتُمْ مَرْضي أَوْ عَلي سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْکُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکُمْ وَ أَيْديکُمْ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَفُوًّا غَفُوراً ۞
ای کسانی که ایمان آورده اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید ، تا بدانید چه می گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید- مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید ، یا مسافر ، و یا «قضای حاجت» کرده اید ، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته اید ، و در این حال ، آب ( برای وضو یا غسل ) نیافتید ، با خاک پاکی تیمّم کنید! ( به این طریق که ) صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند ، بخشنده و آمرزنده است. |
خیلی جالبه که خدا ضررهای شراب و قمار رو به ما میگه تا متوجه باشیم که اگر از اینها دوری کنیم به نفع خود ماست و نه هیچکس دیگه.
چون اگر خودمون دقت کنیم افرادی که در قمار می‌بازند احساسشون نسبت به خودشون و طرف مقابلی که ازشون بازی رو برده خیلی بد میشه و در خیلی از مواقع کینه به دل می‌گیرند و میگن من باید یک روزی جبران کنم و حسشون تا زمان پیروزی بعدی بد نگه می‌دارند. براساس قانون طلایی جهان هستی که احساسات بد مساویست با اتفاقات بد، مسلما اتفاقات بد بیشتری رو وارد زندگیشون می‌کنند. به همین دلیل هم خداوند در آخر آیه هم میگه آیا شما خودداری می‌کنید یعنی با اینکه این همه از ضررهای شراب و قمار گفتم آیا باز هم راه اشتباه خودتون رو ادامه میدین!!!؟
واژه‌های خمر و میسر در قرآن همین سه بار در کنار هم بکار برده شدند ولی واژه خمر ۳ بار دیگه در قرآن تکرار شده است که دوتای آن مربوط به داستان حضرت یوسف هست که یک نفر از زندانیان مسئول شراب پادشاه میشه. و یکی هم مربوط به شراب پاک و مطهر در بهشت است که در ادامه این آیات رو ذکر کردم.
۴. آیه ۳۶ سوره يوسف
| وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانِ قَالَ أَحَدُهُمَا إِنِّي أَرَانِي أَعْصِرُ خَمْرًا وَقَالَ الْآخَرُ إِنِّي أَرَانِي أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسِي خُبْزًا تَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْهُ نَبِّئْنَا بِتَأْوِيلِهِ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ ۞
و دو جوان ، همراه او وارد زندان شدند یکی از آن دو گفت: «من در خواب دیدم که ( انگور برای ) شراب می‌فشارم!» و دیگری گفت: «من در خواب دیدم که نان بر سرم حمل می کنم و پرندگان از آن می‌خورند ما را از تعبیر این خواب آگاه کن که تو را از نیکوکاران می بینیم.» |
۵. آیه ۴۱ سوره يوسف
| يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَمَّا أَحَدُكُمَا فَيَسْقِي رَبَّهُ خَمْرًا وَأَمَّا الْآخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ الطَّيْرُ مِن رَّأْسِهِ قُضِيَ الْأَمْرُ الَّذِي فِيهِ تَسْتَفْتِيَانِ ۞
ای دوستان زندانی من! امّا یکی از شما ( دو نفر ، آزاد می شود و ) ساقی شراب برای صاحب خود خواهد شد و امّا دیگری به دار آویخته می شود و پرندگان از سر او می خورند! و مطلبی که درباره آن ( از من ) نظر خواستید، قطعی و حتمی است!» |
۶. آیه ۱۵ سوره محمد
| مَّثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيهَا أَنْهَارٌ مِّن مَّاءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِّن لَّبَنٍ لَّمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِّنْ خَمْرٍ لَّذَّةٍ لِّلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِّنْ عَسَلٍ مُّصَفًّى وَلَهُمْ فِيهَا مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاءً حَمِيمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ ۞
توصیف بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده ، چنین است: در آن نهرهایی از آب صاف و خالص که بدبو نشده ، و نهرهایی از شیر که طعم آن دگرگون نگشته ، و نهرهایی از شراب ( طهور ) که مایه لذّت نوشندگان است ، و نهرهایی از عسل مصفّاست ، و برای آنها در آن از همه انواع میوه ها وجود دارد و ( از همه بالاتر ) آمرزشی است از سوی پروردگارشان! آیا اینها همانند کسانی هستند که همیشه در آتش دوزخند و از آب جوشان نوشانده می شوند که اندرونشان را از هم متلاشی می کند؟! |
رفیق عزیزم برات آرزوی زندگی بهشتی در دنیا و آخرت رو دارم 
.
موفق باشی 
.
سجاد محمدزاده
