احتمالا هر انسانی، با این سوال رو به رو شده‌ است که “ضریب هوشی‌اش چه مقداری دارد؟”، چرا که عموماً همه افراد، از اینکه بدانند یک هوش بالا در اختیار دارند، حس خوبی به آن‌ها دست می‌دهد.
در میان تصورات جوامع مختلف، میزان باهوش بودن و موفقیت، تنها به مقدار IQ نسبت داده می‌شود و این افراد بر این باورند که تنها یک نمونه هوش وجود دارد که این تفکر اشتباه است. البته امروزه به لطف تحقیقات و مطالعات مختلف و همچنین تلاش‌های شخص روانشناسی همچون دانیل گلمن، این تفکر نادرست تا حد زیادی برطرف شده و با یک تعریف جدید از هوش، طرز تفکر جدیدی توسعه یافته است.
امروزه از هوش هیجانی به عنوان یکی از انواع هوش یاد می‌شود و بسیاری از متخصصین این حوزه، همواره بر این باورند که در کسب موفقیت در زندگی شخصی، هوش هیجانی به مراتب مهم‌تر از سایر هوش‌ها می‌باشد.
در این نوشته سعی داریم تا به معرفی هوش هیجانی بپردازیم و تست EQ را مورد بحث و بررسی قرار دهیم و در پایان این نوشته نیز می‌توانید به شکل کاملا رایگان، در تست هوش EQ شرکت نموده و بهترین شناخت را نسبت به خود و هوش هیجانی خود کسب نمایید.

پس تا انتها با ما همراه باشید.

تعریفی کوتاه از هوش هیجانی بار آن

هوش هیجانی را می‌توان بیشتر به توانایی آگاهی، شناسایی و مدیریت احساسات خود و دیگران نسبت داد. به همین سبب است که افراد دارای هوش هیجانی بالا، در شرایط تنش‌زا، به خوبی از عهده کنترل احساسات بر می‌آیند. علاوه بر این، می‌توان هوش هیجانی را به توانایی درک نیازهای دیگران، برقراری ارتباط موثر با دیگران و همچنین، حفظ همکاری با دیگران نسبت داد.
همانطور که بیان شد، هوش هیجانی در موفقیت هرشخص، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.
هوش هیجانی یک هوش غیرشناختی است که از نظر تاریخی، ریشه در مفهوم هوش اجتماعی دارد و نخستین بار «ثراندیک» (۱۹۲۰) آن را مطرح کرد. به عقیده ثراندیک، هوش هیجانی توانایی مهم مدیریت انسان‌ها برای عمل به شیوه‌ای خردمندانه در روابط انسانی است. هوش هیجانی زیرمجموعه‌ای از هوش اجتماعی تعریف می‌شود که شامل توانایی کنترل احساس‌ها و هیجان‌های خویش و دیگران، تشخیص احساس‌ها و هیجان‌ها در خود و دیگران و استفاده از این اطلاعات برای هدایت، تفکر و اقدام‌های خود فرد است.

دلیل اهمیت بالای هوش هیجانی

گلمن در کتاب خود با عنوان “چرا هوش هیجانی از هوش شناختی (IQ) مهمتر است؟” ذهن همگان را به این مفهوم جدید یعنی هوش هیجانی معطوف می‌کند. چه بسا دانش آموزان بسیاری در دوران تحصیلی خود بهترین عملکرد را داشته و یا نمرات بالایی در آزمون‌های هوش کسب می‌کردند. اما گذر زمان به همه نشان داد که آن‌ها صرفا به خاطر هوش‌شان (IQ) زندگی موفقی را تجربه نکردند. این باعث شد که تست هوش هیجانی در برابر تست‌های سنتی هوش، کاربرد فراوانی در سراسر جهان پیدا کند. هوش هیجانی توانایی افراد در درک احساسات خود و استفاده از آن‌ها در جهت تصمیم‌گیری به نحو احسن می‌باشد. در واقع هوش هیجانی راهی است برای زیرک بودن به منظور رسیدن به اهداف.
آیا تا به حال شده است که با خود بگویید که چرا برخی از افراد درک بهتری از احساسات دیگران دارند؟
یا اینکه چرا برخی افراد در ترغیب کردن و رهبری کردن دیگرن توانایی‌های مطلوبی دارند؟
بله این‌ها تنها بخشی از ویژگی‌های افراد با هوش هیجانی بالا می‌باشد.

با تست EQ می‌توانیم اطلاعات مناسبی در رابطه با نقاط ضعف و قوتمان در این حوزه کسب نماییم. آزمون هوش هیجانی بار-آن، برای سنجش هوش عاطفی و اجتماعی ارائه شده است که شامل 5 مقیاس اساسی  می‌باشد و هر مقیاس نیز چندین و چند زیرمقیاس را دارا می‌باشد.

 

5 مقیاس اصلی تست EQ

همانطور که بیان گردید، هر کدام از این 5 مقیاس، خود شامل چندین زیرمقیاس بوده که در ادامه به معرفی این زیرمقیاس‌ها می‌پردازیم:

	بعد هوش درون فردی

• عزت نفس:
  در واقع عزت نفس را می‌توان در اصطلاحی به نام “احترام به خود” خلاصه کرد و می‌توان گفت که شخص دارای عزت نفس، عموما از خود یک درک عمیق و روشن دارد. مفهوم عزت نفس کاملا با موضوع درون‌فردی رابطه‌ای تنگاتنگ داشته و درواقع به عنوان توانایی شخص در نگاه به شخصیت درونی خود و درک و پذیرش خود اشاره دارد.
  معمولا افراد دارای عزت نفس بالا، از احساس رضایت و خرسندی زیادی برخوردار هستند و حتی در انجام امور، بر دیگر افراد نیز تاثیر مثبت می‌گذارند، اما نکته مهم اینجاست که داشتن عزت نفس بسیار زیاد نیز می‌تواند پیامدهای منفی در پی داشته باشد، پیامدهایی همچون خودشیفتگی و خودمحوری که خود اسباب معذب شدن اطرافیان را فراهم می‌آورد.
  عزت نفس باید در حد معمول باشد، چرا که از سوی دیگر، عزت نفس پایین نیز برای شخص، مواردی همچون سرخوردگی و افسردگی را به دنبال خواهد داشت.
• استقلال:
  استقلال را می‌توان در مواردی همچون اتکای به خود و عدم وابستگی عاطفی به دیگران دید، استقلالی که توانایی هدایت افکار را نیز به خوبی در خود جای داده است. افرادی که عموما در استقلال تبهر خاصی دارند، در زمان برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری به خود اتکا می‌کنند. البته این بدان معنا نیست که این افراد هرگز با دیگران مشورت نمی‌کنند، بلکه این افراد با دیگران مشورت می‌کنند اما در نهایت با تکیه بر خود تصمیم نهایی را می‌گیرند. داشتن ویژگی استقلال برای مقابله با استرس و کارهای تحت فشار، یک معجزه بوده و به قدرت درونی و اعتماد به نفس افراد بستگی دارد.
• خودآگاهی هیجانی:
  در اینجا نیز پای شناخت خود و درک احساسات خود در میان است. خودآگاهی هیجانی از مهمترین فاکتورهای هوش هیجانی است که با دیگر فاکتورهای مهم در ارتباط می‌باشد. اگر بخواهیم شناسایی احساسات را در قالب یک مثال بیان کنیم، می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در مواقعی، شخص بتواند درک کند که ترسیده است یا عصبانی شده! عموما افراد زیادی هستند که این دو حس را باهم اشتباه می‌گیرند. از دیدگاه دیگر، این شناسایی احساسات به درک برخی سوالات باز می‌گردد، برای مثال سوالاتی همچون “چرا اکنون این حس را داریم؟” و “چه عواملی سبب به وجود آمدن این حس شده است؟”
  فقر در این فاکتور و خودآگاهی هیجانی پایین، همدلی کردن با دیگران را غیرممکن می‌کند. با این تفاسیر، فقر در ایجاد ارتباط با دیگران را می‌توان در خودآگاهی هیجانی جتسجو نمود.
• خودشکوفایی:
  خودشکوفایی را در واقع می‌توان به تلاش برای دستیابی به اهداف شخصی و عمل کردن پتانسیل خود نسبت داد. تجربه یک زندگی موفق درست در زمانی محقق می‌شود که فرد بتواند استعدادها و نقاط قوت منحصر به فرد خود را شناسایی نماید و به شکلی خلاقانه، به استفاده از این نقاط قوت بپردازد. توانایی خودشکوفایی به فرد کمک می‌کند تا شخص، به ارزش و معنای زندگی خود دست یابد، اما باید در این مسیر مراقب بود، نقاط قوت را پرورش داد و به دیگران نیز برای رسیدن به سعادتمندی کمک کرد. این بدان معناست که باید شخص به دنبال دستیابی به هدفی والاتر از اهداف شخصی باشد.
• خود ابرازی:
  خود ابرازی در داشتن بیان موثر برای ابراز احساسات و افکار خلاصه می‌گردد. خود ابرازی را می‌توان به عنوان بیان موثر احساسات، باورها و افکار و همچنین دفاع از حق خود معنا کرد و عمدتاً رابطه تنگاتنگی با اعتماد به نفس، صراحت و جسارت دارد. از ویژگی‌های افرادی که خود ابرازی بالایی دارند، می‌توان به این موضوع اشاره کرد که این افراد هرگز تحت کنترل دیگران نبوده و خجالت یا مطیع بودن، در آن‌ها جایی ندارد و در مواقع لازم، احساس خود را بدون تعارف و البته با آرامش، بیان می‌کنند. طبق یافته‌های تحقیقاتی، بخش اعظمی از خود ابرازی، به درک ما از احساساتمان بستگی دارد.

 

	بعد هوش برون فردی

• همدلی:
  احتمالا مفهوم همدلی برای اکثر افراد روشن است. افراد همدل عموما به دیگران اهمیت داده و شادی یا نگرانی خود را به آن‌ها نشان می‌دهند. افراد دارای همدلی بالا، برای فعالیت‌های گروهی بسیار مناسب هستند، چرا که از مسئولیت‌پذیری بالا و وفاداری بسیار خوبی نسبت به گروه، برخوردار هستند. این فاکتور همچنین سبب می‌شود تا نسبت به چرایی و چگونگی احساسات دیگران حساس باشیم. این تفاسیر به خوبی نشان می‌دهد که همدلی نیاز اساسی مشاغلی همچون مشاوره، مددکاری اجتماعی و روان‌شناسی است و طبق تحقیقات، رفتارهای پرخاشگرانه و ضداجتماعی، به فقر همدلی باز می‌گردد.
• مسئولیت‌پذیری اجتماعی:
  شاید بتوان این فاکتور را به شکل خلاصه به عنوان “توانایی همکاری با دیگران” معنا نمود. اما در یک دید عمیق‌تر، این مسئولیت پذیری اجتماعی، به انچام کار با دیگران، انجام کار برای دیگران و حفظ قوانین و معیارهای اجتماعی مربوط است. میان این فاکتور و فاکتور همدلی که پیش‌تر بیان گردید، رابطه تنگاتنگی در جریان است و از این فاکتور، به عنوان یکی از مهمترین فاکتورهای اثربخشی در محیط کاری شناخته می‌شود.
  ضعف در این فاکتور نیز پیامدهای منفی خودش را دارد، مواردی که می‌تواند باعث ایجاد نگرش‌های ضداجتماعی شده و سبب شود فرد، نسبت به دیگران رفتار بدی داشته و حتی به سوءاستفاده از اطرافیان بپردازد.
• روابط بین‌فردی:
  روابط بین فردی نیز تا حد زیادی برای همه روشن است و می‌توان برای این فاکتور، به توانایی شخص در برقراری و حفظ روابطی رضایت‌بخش و دوطرفه اشاره نمود. توانایی هر شخص در این فاکتور ، رابطه مستقیمی با بخشش و مهربانی دارد. نکته قابل توجه برای این فاکتور این است که همه چیز در ایجاد روابط دوستانه خلاصه نشده، بلکه احساس راحتی داشتن در روابط و داشتن انتظارات مثبت در تعاملات اجتماعی را نیز شامل می‌شود. از ویژگی‌های شاخص افراد دارای روابط بین فردی، می‌توان به صمیمی و پرانرژی بودن و همچنین ایجاد یک اتمسفر مثبت در محیط کاری اشاره نمود، ویژگی‌هایی که سبب شده است کنار این افراد بودن بسیار لذت‌بخش باشد. با این تفاسیر، این فاکتور را می‌توان لازمه مشاغلی همچون بازاریابی، فروش و خدمت به مشتریان دانست.

 

	بعد توان سازگاری

• واقع‌گرایی:
  این فاکتور، به عنوان توانایی ارزیابی ارتباط میان هر چیزی که در درون تجربه می‌شود با آن چیزی که در بیرون اتفاق می‌افتاد شناخته می‌شود و انطباق با وضعیت حال و تجربه اتفاقات و مسائل جدید به همان شکل که واقعا هستند می‌باشد. از ویژگی‌های بارز واقع‌گرایی، عقب‌نشینی نکردن از دنیای بیرون، انطباق داشتن با زمان حل و شفافیت فکر و اندیشه می‌باشد و از سوی دیگر، میزان شفافیت درک شخص، کنار آمدن با شرایط و ارزیابی موقعیت‌های مختلف، از مهمترین جنبه‌های این فاکتور می‌باشند.
• انعطاف‌پذیری:
  انعطاف‌پذیری را می‌توان قدرت و توانایی تطبیق افکار و احساسات با شرایط و موقعیت‌های جدید دانست. انعطاف‌پذیری در شایستگی‌های مدیریتی، حل تعارضات و مذاکره با افراد و شرکت‌های مختلف، تقشی مهم و اساسی را دنبال می‌کند. بر همین اساس، می‌توان گفت که نبود انعطاف‌پذیری در وجود شخصیت یک مدیر، به عنوان تهدیدی برای آن شرکت و سازمان به حساب می‌آید.
• حل مسئله:
  افراد دارای توانایی حل مسئله، مسائل و مشکلات فردی و میان‌فردی را به خوبی حل کرده و از قدرت مذاکره و حل و فصل اختلافات برخوردار هستند. از ویژگی‌های بارز این افراد این است که باوجدان، روش‌مند و منظم بوده و در انجام کارها، از پشتکار خوبی برخوردار هستند. علاوه بر این، افراد دارای مهارت حل مسئله، در برنامه‌ریزی، پیش‌بینی و مقابله با مشکلات بسیار خوب عمل می‌کنند و همین موارد نیز سبب شده است تا افراد با این فاکتور، یک سرمایه واقعی به حساب آیند.

 

	بعد مدیریت استرس

• تحمل فشار روانی:
  تحمل فشار روانی را می‌توان به مدیریت هیجانات نسبت داد و این فاکتور را، توانایی تحمل مقابله با حوادث جانبی و موقعیت‌های استرس‌زا دانست، مقابله به شکلی که به فرد هیچ آسیبی وارد نشود، آسیبی که در عام، از آن به عنوان از پای نیوفتادن یاد می‌شود. از ویژگی‌های بارز افرا دارای ظرفیت بالای تحمل فشار روانی این است که این افراد، در دشواری‌ها، به جای تسلیم شدن در مقابل حس ناامیدی، به مقابله با مشکلات می‌پردازند. افرادی که از رویارویی با موقعیت‌های مشکل‌ساز پرهیز نکرده و با آگاهی به مقابله می‌پردازند.
  این فاکتور در مدیریت و رهبری بسیار لازم و حیاتی بوده و شخص مدیر، باید بتواند در مقابله با استرس، مهارت به خرج دهد. به همین سبب است که تحمل فشار روانی بسیار مهم بوده و ضعف در این فاکتور، تنش، تحریک‌پذیری، دلهره، نگرانی، تمرکز پایین، مشکل در تصمیم‌گیری و در ادامه، مشکلات جسمانی را در پی دارد.
• کنترل تکانش:
  فاکتور کنترل تکانش در واقع به کنترل هیجانات و احساسات باز می‌گردد. پس می‌توان گفت کنترل تکانش یعنی توانایی مقاومت در برابر واکنش نشان دادن است، اینکه بتوان در شرایط حساس، آرامش خود را حفظ نموده و بر هیجانات، کنترل موثر داشت. این فاکتور نیز از مولفه‌های اساسی هوش هیجانی بوده و از عناصر مهم توانایی رهبری و هدایت و همچنین حل اختلاف به شمار می‌رود.

 

	بعد خلق عمومی

• خوش‌بینی:
  قطعا اکثر افراد صحبت مثبت‌اندیشی و دیدن نیمه پر لیوان را شنیده‌اند. دقیقا صحبت ما در اینجا نیز همین است. خوش‌بینی، عبارت است از حفظ نگرش مثبت به زندگی، آن هم در شرایط مواجه شدن با سختی‌ها و مشکلات. این خوش‌بینی به عنوان عامل رویکرد مثبت در زندگی و ایجاد انگیزه مضاعف در کارها می‌باشد و از مهمترین ویژگی‌های یک مدیر و رهبر واقعی می‌باشد.
  از ویژگی‌های مهم افراد خوش‌بین، احساس اطمینان نسبت به خود، اعتقاد بر اینکه می‌توانند بر شرایط سخت و دشوار غلبه کنند، با آغاز کار جدید احساس شکست نمی‌کنند، امیدواری به بهترین‌ها و داشتن انگیزه بسیار بالا در شرایط مختلف می‌باشد. همین موارد است که سبب می‌شود این افراد همواره نسبت به پایان کار خوش‌بین باشند و مطمئن باشند در پایان همه چیز درست خواهد شد.
  درست است که اکثر افراد بسیاری از وقایع زندگی را تجربه می‌نمایند، اما ویژگی منحصر به فرد افراد خوش‌بین این است که این افراد، از شکست‌های خود درس گرفته و همواره در تلاش‌اند تا شرایط را بهبود بخشند.
• شادمانی:
  شادمانی را می‌توان در احساس رضایت از خود، دیگران و زندگی خلاصه کرد. برای اشخاص با این فاکتور، اصلا تفاوتی ندارد در چه محیطی باشند، آن‌ها همواره حس خوب خود را حفظ می‌کنند و کوچکترین فرصت‌ها را برای لذت بردن از زندگی غنیمت می‌شمارند. این مولفه در ایجاد انگیزی و خدمت به برخی مولفه‌هایی همچون خوش‌بینی و خودشکوفایی، نقش مهمی را ایفا می‌کند.

 

تست هوش هیجانی (EQ) بار-آن (BarOn)

آزمون هوش هیجانی بار-آن (Bar-on Emotional Quotient Inventory) که توسط روون بار-آن تهیه شده است و ویراست سال ۲۰۰۶ آن یکی از پرکاربردترین ابزارهای روان‌سنجی است، درواقع برای سنجش مجموعه قابلیت‌ها، صلاحیت‌ها و مهارت‌های غیر شناختی در نظر گرفته شده است که بر توانایی شخص برای موفقیت در مقابله با نیازها و فشارهای محیطی تأثیر دارند.

هوش هیجانی، نوع دیگری از باهوش بودن است که به درک احساسات خود و دیگران برای تصمیم‌گیری مناسب در زندگی و عملکرد مفید اجتماعی اشاره دارد. آگاهی از وضعیت هوش هیجانی آنچنان اهمیت دارد که توسعه آن می‌تواند تفاوت شکست و یا موفقیت در زندگی شخصی و شغلی شما را مشخص کند. همانطور که در بالا به شکل جامع بیان گردید، تست هوش هیجانی بار-آن به بررسی 5 بُعد کلی شخصیت شما در پانزده مولفه هوش هیجانی یعنی استقلال، خودابرازی، عزت نفس، خودشکوفایی، خودآگاهی هیجانی، روابط بین فردی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، همدلی، قدرت حل مسئله، انعطاف‌پذیری، واقع‌گرایی، تحمل فشار روانی، کنترل تکانش، شادمانی و خوش‌بینی می‌پردازد. در جدول زیر، به شکل خلاصه، ابعاد و مولفه‌های مربوط به هر بُعد تست هوش اجتماعی نشان داده شده است:

بُعد هوش درون فردی	بُعد هوش برون فردی	بُعد توان سازگاری	بُعد مدیریت استرس	بُعد خلق عمومی
عزت نفس	روابط بین فردی	واقع گرایی	تحمل فشار روانی	خوش بینی
استقلال	مسئولیت پذیری اجتماعی	انعطاف پذیری	کنترل تکانش	شادمانی
خودآگاهی هیجانی	همدلی	حل مساله
خودشکوفایی
خود ابرازی

بعد از تکمیل تست هوش هیجانی بار-آن، تفسیری در اختیار شما قرار می‌گیرد که به شما خواهد گفت، کدامیک از مولفه‌های هوش هیجانی جزء نقاط قوت شما محسوب می‌شوند و کدام مولفه‌ها نقطه ضعف شما هستند که می‌توانید بر روی آن‌ها کار کرده و آن‌ها را بهبود بخشید.

مشاهده نمونه خروجی

مشخصات تست

تعداد سوالات	تفسیر کامل تست	مدت زمان تقریبی پاسخگویی
90	تحلیلی و پیشنهادی	20 دقیقه

لطفا برای انجام این آزمون ابتدا وارد سایت شوید

ورود و ثبت نام